Chức năng Hội đồng Nhà nước được quy định:

• Triệu tập cuộc bầu cử tới Đại hội Nhân dân và các cơ quan nghị viện khác
• Phê chuẩn thành viên Hội đồng Quốc phòng
• Thực hiện quyền ân xá
• Phê chuẩn các Hiệp ước Quốc tế
• Công nhận đại diện ngoại giao
• Trao Huân huy chương và các danh hiệu nhà nước
• Phê chuẩn tài trợ cho gia đình có nhiều con

Ban đầu, Hội đồng Nhà nước cũng có thể ban hành các nghị định theo luật định và các diễn giải ràng buộc về mặt pháp lý hiến pháp và pháp luật. Vai trò ngoại giao nguyên thủ quốc gia thuộc về chủ tịch. Cả hai quyền lực lập pháp và tình trạng ngoại giao đặc biệt của chủ tịch đã chính thức bị bãi bỏ vào năm 1974.

Mặc dù Hội đồng chính thức thực hiện các chức năng của mình một cách tập thể, nhưng thường bị chi phối bởi chủ tịch, đặc biệt nếu chủ tịch đồng thời là lãnh đạo Đảng. Ngược lại, chức vụ tiền nhiệm là Chủ tịch nước chỉ có quyền lực giới hạn. Tuy nhiên, Hội đồng Nhà nước có một số tầm quan trọng như một cơ quan tư vấn và ra quyết định dưới thời Walter Ulbricht. Khi Ulbricht mất quyền lực vào đầu những năm 1970, Hội đồng đã bị giảm quyền lực xuống vai trò nghi lễ. Các sửa đổi Hiến pháp năm 1974 phản ánh sự thể hiện này; Khi Honecker trở thành Chủ tịch Hội đồng Nhà nước năm 1976, hầu hết quyền lực thực sự của ông từ chức vụ trong Đảng.

Ban thư ký của Hội đồng Nhà nước có tầm quan trọng thực tế vì khoảng 200 nhân viên kể từ năm 1961 với nhiệm vụ giải quyết các kiến ​​nghị của công dân. Các nhà chức trách trong chính phủ và kinh tế có nghĩa vụ phải hợp tác với ban thư ký về việc này.